THIẾT KẾ XÂY DỰNG HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC

Một hệ thống thoát nước là một công trình đơn giản và linh hoạt để thoát nước từ các khu vực có vấn đề của khu vườn của bạn hoặc từ hầm.

Mã SP:TK cc
Giá gốc:250,000,000 vnđ
Giá bán:245,000,000 vnđ Đặt mua

Hệ thống thoát nước trong các công trình xây dựng, khu dân cư và khu vực sản xuất có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc đảm bảo tiêu thoát nước mặt, nước mưa, nước ngầm và nước thải sinh hoạt, góp phần duy trì ổn định nền móng, hạn chế úng ngập, giảm thiểu các nguy cơ ô nhiễm môi trường và đảm bảo an toàn công trình. Việc thiết kế và xây dựng hệ thống thoát nước cần dựa trên cơ sở phân tích tổng hợp các điều kiện tự nhiên, địa hình, thủy văn, nhu cầu thoát nước, quy hoạch xây dựng, tiêu chuẩn kỹ thuật và yêu cầu vận hành lâu dài. Quá trình này đòi hỏi sự phối hợp giữa khảo sát hiện trường, tính toán thủy lực, lựa chọn vật liệu, xác định tuyến cống, cấu tạo hố ga và các giải pháp thu gom, dẫn, xử lý và xả nước phù hợp theo từng khu vực.

Thiết kế hệ thống thoát nước trước hết cần xác định phạm vi thu nước, bao gồm diện tích khu đất, đặc điểm bề mặt, độ dốc địa hình, cấu tạo lớp đất và khả năng thấm tự nhiên. Trong điều kiện bình thường, nước mưa được tiêu thoát nhờ sự kết hợp giữa thấm vào đất và chảy tràn theo bề mặt. Tuy nhiên, đối với những khu vực có nền đất sét, bề mặt bê tông hóa hoặc khu vực có mật độ xây dựng lớn, lượng nước mưa tích tụ nhanh và khó tiêu thoát kịp thời, gây ra hiện tượng ngập úng cục bộ. Do đó, nhiệm vụ quan trọng của hệ thống thoát nước là đảm bảo thu gom nhanh nước mưa trên bề mặt, dẫn truyền theo các tuyến cống chính và phụ, sau đó xả ra hệ thống thoát nước đô thị, mương tự nhiên hoặc hồ điều hòa.

Quá trình lập thiết kế yêu cầu đánh giá các yếu tố khí tượng thủy văn như lượng mưa trung bình năm, lượng mưa cực trị, thời đoạn mưa và các mô hình phân bố mưa theo khu vực. Đây là cơ sở để tính toán lưu lượng đỉnh, xác định khẩu độ cống và chọn phương án thoát nước phù hợp. Tính toán thủy lực trong thiết kế thoát nước thường sử dụng các phương pháp phổ biến như công thức Rational hoặc mô hình mưa dòng chảy. Việc xác định đúng lưu lượng thiết kế giúp lựa chọn kích thước đường ống hợp lý, tránh trường hợp ống quá nhỏ gây tắc nghẽn hoặc ống quá lớn làm tăng chi phí đầu tư không cần thiết.

Song song với phân tích thủy lực, công tác khảo sát địa hình giữ vai trò quan trọng nhằm xác định hướng dốc tự nhiên, vị trí đặt tuyến cống và độ sâu chôn ống. Địa hình bằng phẳng hoặc dốc ngược làm tăng yêu cầu đào đắp và bắt buộc phải bố trí các giếng tách khí, giếng chuyển bậc để đảm bảo tốc độ dòng chảy và áp lực trong ống luôn nằm trong giới hạn cho phép. Đối với khu vực có mực nước ngầm cao, cần tính toán thêm các giải pháp gia cố chống thấm, sử dụng ống vật liệu đặc biệt hoặc bố trí hệ thống thu nước ngầm song song nhằm giảm áp lực nước tác động lên hệ thống.

Khi đã xác định được lưu lượng thiết kế và tuyến cống, bước tiếp theo là lựa chọn vật liệu. Trong thực tiễn, các loại ống thoát nước phổ biến bao gồm ống PVC uPVC, ống HDPE, ống bê tông cốt thép và ống composite. Ống PVC và HDPE có ưu điểm nhẹ, dễ thi công, khả năng chống ăn mòn cao và phù hợp cho các tuyến ống có đường kính nhỏ đến trung bình. Đối với hệ thống thoát nước mưa quy mô lớn, khu công nghiệp hoặc các tuyến đặt sâu, ống bê tông cốt thép thường được lựa chọn do khả năng chịu lực tốt và tuổi thọ cao. Vật liệu composite tuy chi phí đầu tư cao nhưng có độ bền vượt trội và khả năng chống hóa chất, phù hợp với các hệ thống thoát nước có thành phần ăn mòn hoặc điều kiện khắc nghiệt.

Trong cấu tạo hệ thống thoát nước, hố ga đóng vai trò quan trọng nhằm thu nước, chuyển hướng tuyến cống, thay đổi cao độ, kiểm tra và bảo trì đường ống. Thiết kế hố ga yêu cầu xác định kích thước, chiều sâu, vị trí lắp đặt và cấu tạo nắp đậy phù hợp với tải trọng giao thông. Theo tiêu chuẩn thiết kế, khoảng cách giữa các hố ga phụ thuộc vào đường kính ống, độ dốc và điều kiện dòng chảy, thường bố trí từ 20 đến 50 m đối với ống nhỏ và xa hơn đối với ống có đường kính lớn. Hố ga thu nước thường đặt tại các vị trí trũng, giao lộ, chân dốc và các điểm tập trung dòng chảy. Việc thiết kế đúng vị trí và khả năng thu nước của hố ga góp phần hạn chế tình trạng tắc nghẽn, đảm bảo vận hành thông suốt.

Một thành phần quan trọng khác của hệ thống thoát nước là lớp lót và nền đặt ống. Khi thi công, cần tạo rãnh đào có kích thước phù hợp theo đường kính ống, đồng thời bố trí lớp vật liệu đệm như cát hoặc đá mịn để giảm áp lực tập trung lên thành ống. Độ sâu chôn ống được xác định dựa trên yêu cầu bảo vệ ống khỏi tải trọng xe cộ và biến động của môi trường, đồng thời đảm bảo độ dốc thủy lực theo thiết kế. Trong các khu vực lớp đất yếu, cần sử dụng biện pháp gia cố nền như cọc cát, cọc tre hoặc lớp vải địa kỹ thuật nhằm tăng cường độ ổn định. Đối với những khu vực đặc biệt như hầm, tầng bán hầm hoặc khu đất cao trình thấp, hệ thống thoát nước phải tích hợp cả đường ống thu nước ngầm để giảm thiểu rủi ro ngập cục bộ.

Ngoài tuyến ống chính và hố ga, các công trình phụ trợ như cửa xả, mương dẫn, hồ điều hòa và trạm bơm cũng cần được xem xét đầy đủ trong thiết kế. Cửa xả phải được bố trí tại vị trí có khả năng thoát nước tự nhiên tốt, tránh tình trạng xói lở hoặc gây bồi lắng. Trong điều kiện khu vực trũng, khi mực nước nhận cao hơn mực nước trong hệ thống, cần thiết kế trạm bơm tăng áp nhằm đảm bảo tiêu thoát nước kịp thời. Hồ điều hòa đóng vai trò quan trọng trong việc giảm đỉnh lũ và điều tiết dòng chảy, đặc biệt đối với các khu đô thị mới hoặc khu công nghiệp có tỷ lệ bê tông hóa cao.

Công tác thiết kế hệ thống thoát nước phải tuân thủ các quy định của pháp luật hiện hành và các tiêu chuẩn kỹ thuật liên quan như quy chuẩn xây dựng Việt Nam, tiêu chuẩn thiết kế thoát nước TCXDVN 51, các quy định về bảo vệ môi trường và quản lý nước thải. Ngoài ra, việc tích hợp các giải pháp thoát nước bền vững như bề mặt thấm, rãnh thoát nước sinh học, vườn mưa và vùng trữ nước tạm cũng được khuyến khích nhằm tăng cường khả năng tự nhiên của môi trường trong điều tiết dòng chảy và giảm thiểu tải trọng lên hệ thống cống truyền thống.

Sau giai đoạn thiết kế, quá trình thi công hệ thống thoát nước cần được thực hiện theo đúng quy trình kỹ thuật. Trước khi đào rãnh, phải tiến hành xác định tim tuyến, mốc cao độ và phạm vi ảnh hưởng. Quá trình đào cần đảm bảo độ an toàn cho người lao động, đồng thời hạn chế tối đa ảnh hưởng đến công trình lân cận. Việc lắp đặt ống phải được thực hiện cẩn thận, đảm bảo nối ống kín khít, đúng độ dốc và đúng vị trí theo bản vẽ thiết kế. Sau khi lắp đặt xong cần tiến hành thử kín để kiểm tra rò rỉ trước khi lấp đất hoàn trả. Công đoạn hoàn trả mặt bằng phải tuân thủ yêu cầu nén chặt từng lớp, đảm bảo không gây lún sụt trong quá trình sử dụng.

Công tác nghiệm thu hệ thống thoát nước bao gồm nghiệm thu từng hạng mục và nghiệm thu tổng thể. Các tiêu chí nghiệm thu bao gồm độ kín khít của đường ống, chất lượng liên kết giữa các đoạn ống, khả năng thu gom và dẫn nước của hệ thống, kích thước và kết cấu hố ga, chất lượng cửa xả và khả năng vận hành của các hạng mục phụ trợ. Sau khi nghiệm thu hoàn chỉnh, hệ thống được đưa vào vận hành thử để đánh giá khả năng tiêu thoát nước trong điều kiện thực tế.

Vận hành và bảo trì hệ thống thoát nước là giai đoạn quan trọng nhằm duy trì hiệu quả lâu dài của công trình. Việc bảo trì thường xuyên bao gồm kiểm tra định kỳ hố ga, nạo vét bùn, xử lý tắc nghẽn, kiểm tra tình trạng cửa xả, sửa chữa các đoạn ống bị hư hỏng và theo dõi các yếu tố môi trường có thể ảnh hưởng đến hệ thống. Đối với các khu vực chịu tác động của mưa lớn hoặc xâm nhập mặn, cần tăng tần suất kiểm tra nhằm đảm bảo an toàn vận hành. Hệ thống thoát nước được bảo trì tốt sẽ giảm thiểu chi phí sửa chữa, tăng tuổi thọ công trình và hạn chế các sự cố ngập úng.

Về mặt kỹ thuật, thiết kế xây dựng hệ thống thoát nước là quá trình tổng hợp nhiều yếu tố, yêu cầu các kỹ sư phân tích đầy đủ điều kiện thực tế, dự báo các kịch bản dòng chảy, lựa chọn vật liệu phù hợp và tối ưu hóa chi phí đầu tư. Hệ thống thoát nước hiệu quả phải đảm bảo các yêu cầu về khả năng thu gom và dẫn truyền nước, độ bền kết cấu, tính kinh tế, khả năng thi công và bảo trì thuận lợi. Ngoài ra, việc áp dụng công nghệ mới như mô phỏng dòng chảy bằng phần mềm, sử dụng vật liệu bền vững và xây dựng giải pháp thoát nước thông minh giúp nâng cao độ chính xác trong thiết kế và tối ưu hóa hiệu quả vận hành.

Trong xu thế phát triển đô thị bền vững, hệ thống thoát nước không chỉ đóng vai trò tiêu thoát nước đơn thuần mà còn gắn liền với quản lý tổng hợp tài nguyên nước, giảm thiểu ngập lụt và bảo vệ môi trường. Một hệ thống thoát nước được thiết kế khoa học sẽ góp phần giảm tải cho hạ tầng đô thị, tăng khả năng chống chịu trước các hiện tượng thời tiết cực đoan và cải thiện chất lượng môi trường sống. Việc lập kế hoạch thiết kế ngay từ đầu giúp chủ đầu tư kiểm soát tốt chi phí, đảm bảo tiến độ thi công và tạo cơ sở vững chắc cho quá trình vận hành lâu dài.

THIẾT KẾ XÂY DỰNG HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC

Một hệ thống thoát nước là một công trình đơn giản và linh hoạt để thoát nước từ các khu vực có vấn đề của khu vườn của bạn hoặc từ hầm. Quá trình này khá đơn giản, nó chỉ đòi hỏi sự chuẩn bị và lập kế hoạch, các công cụ và tài liệu phù hợp và một chút thực hành tự làm. Bắt đầu từ bước đầu tiên dưới đây để tìm hiểu làm thế nào để thiết kế xây dựng một hệ thống thoát nước.

1. LẬP KẾ HOẠCH VÀ CHUẨN BỊ

1.1 Kiểm tra khào sát thực địa. Trước khi thiết kế xây dựng một hệ thống thoát nước trong một khu vực cụ thể, hãy chắc chắn rằng bạn nơi mà tất cả các cáp ngầm, đường ống và các tiện ích khác có thể làm cho nó nguy hiểm để đào tại thời điểm đó chính xác.

Kiểm tra với chính quyền thành phố và các cơ quan mà bạn có không gian trống để xây dựng hệ thống thoát nước của bạn
Ngoài ra hãy chắc chắn rằng bạn có kế hoạch tuyến đường thoát nước của bạn tốt để nó luôn luôn ít nhất một mét từ các bức tường hoặc hàng rào, và cố gắng tránh cực, bụi cây hoặc rễ cây

1.2 Kiểm tra các vấn đề về vùng hoặc dòng chảy. Có những quy định của thành phố chi phối nơi bạn có thể đào.

Để hoàn thành dự án của bạn, bạn sẽ cần phải liên hệ với chính quyền địa phương và các văn phòng có liên quan. Nó có vẻ điên rồ, nhưng ngay cả những công việc nhỏ nhất cũng có thể yêu cầu chính quyền đăng ký. Hãy chắc chắn rằng bạn biết các quy tắc của khu vực của bạn trước khi bạn bắt đầu lập kế hoạch bất cứ điều gì.
Bạn cũng sẽ cần phải xác định xem hệ thống thoát nước của bạn sẽ gây ra vấn đề cho hàng xóm của bạn hay không, về dòng chảy nước ngầm. Chạy quá nhiều nước vào đất của người khác có thể dẫn đến hậu quả pháp lý.
Lý tưởng nhất, hệ thống thoát nước nên xả vào một phần không sử dụng đất, cách xa các tòa nhà và vào đất cát cho phép nước lọc dễ dàng.

1.3 Tìm một con dốc xuống dốc. Để làm việc tốt, hệ thống thoát nước phải được xây dựng trong một độ dốc hơi xuống dốc. Điều này sẽ cho phép nước trượt ra khỏi khu vực vấn đề nhờ lực hấp dẫn một mình.

Nếu không có dốc tự nhiên, bạn có thể tạo ra một bằng cách đi sâu hơn và sâu hơn khi bạn đào mương. Các chuyên gia khuyên bạn nên dốc 1% để thoát nước có hiệu quả.
Sử dụng sơn để đánh dấu đường mương, sau đó sử dụng thanh, dây và một mức độ để thiết lập độ nghiêng từ một bên của mương khác
Nếu bạn không thể tự mình tìm thấy độ nghiêng chính xác của hệ thống thoát nước, bạn có thể yêu cầu một người khảo sát hoặc chuyên gia khác giúp bạn tìm thấy kích thước và vị trí của hệ thống thoát nước. Bạn vẫn có thể tự mình làm điều đó, nhưng bạn sẽ cảm thấy thoải mái hơn nếu người khác đã ký dự án

1.4 Lấy dụng cụ và vật liệu. Để thiết kế xây dựng một hệ thống thoát nước, bạn sẽ cần phải có một bộ công cụ và vật liệu. Bạn sẽ cần:

Một cuộn mô thấm vào nước: điều này sẽ giúp bạn giữ cho các đường ống sạch sẽ và ngăn chặn chúng trở nên tích lũy bằng cách ngăn chặn đất, mảnh vụn và rễ xâm nhập vào hệ thống thoát nước.
Một hệ thống thoát nước bằng nhựa đục lỗ: đường kính sẽ phụ thuộc vào mức độ của vấn đề và kích thước của mương. Bạn có thể lựa chọn giữa các đường ống thoát nước linh hoạt, hoặc ống PVC cứng hơn (đắt hơn, nhưng bền hơn và ít dễ bị tắc nghẽn).
Sỏi thoát nước sạch: Số lượng túi phụ thuộc vào quy mô của dự án. Sử dụng máy tính trực tuyến để có ước tính dựa trên độ sâu và chiều rộng của mương bạn đã thiết kế.
Công cụ: Nếu bạn có kế hoạch đào bằng tay, bạn sẽ cần một cái xẻng. Nếu không, bạn sẽ cần một công cụ đào hoặc bạn sẽ có thể thuê một nhà điều hành có thể sử dụng máy xúc.

2. THIẾT KẾ XÂY DỰNG HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC TÒA NHÀ

2.1 Đào mương. Đào mương là phần ít phức tạp nhất trong việc xây dựng hệ thống thoát nước, nhưng đó là phần khó nhất! Nhận trợ giúp từ bạn bè hoặc thành viên gia đình nếu có thể.

Chiều rộng và chiều sâu của hệ thống thoát nước bạn đang đào sẽ phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của vấn đề và công cụ bạn đang sử dụng. Tuy nhiên, hầu hết là 15 cm rộng và 35-50 cm sâu
Công cụ khai quật sẽ giúp bạn thực hiện khai quật rộng hơn (lý tưởng cho các vấn đề nghiêm trọng hơn) và sẽ làm công việc trong một nửa thời gian. Tuy nhiên, sử dụng các công cụ như vậy sẽ làm tăng chi phí bởi vì bạn sẽ phải trả tiền thuê và bạn sẽ phải mua thêm sỏi để lấp đầy cuộc khai quật.
Điều tương tự cũng áp dụng nếu bạn muốn thuê ai đó để xử lý máy xúc; các máy này đào rất sâu và tạo ra các lỗ rộng hơn dẫn đến tăng chi phí.
Trong khi đào, luôn luôn kiểm tra độ sâu của mương để đảm bảo rằng nó có độ dốc liên tục.

2.2 Lót mương bằng vải. Một khi bạn đã đào xong, bạn sẽ cần phải lót lớp lót bằng vải thấm nước.

Để lại khoảng 20 cm vải phụ ở hai bên mương.
Giữ vải dư thừa ở hai bên bằng cách sử dụng chân hoặc móng tay.

.3 Thêm sỏi. Đặt khoảng 6 cm sỏi ở dưới cùng của mương, trên vải.

2.4 Đặt đường ống xuống. Đặt các đường ống đục lỗ trong mương, phía trên sỏi. Hãy chắc chắn rằng các lỗ thoát nước đang phải đối mặt xuống, bằng cách này bạn sẽ nhận được hệ thống thoát nước nhiều hơn nữa.

2.5 Yểm trợ đường ống. Thêm sỏi trên đường ống, cho đến khi có 6 đến 10 cm giữa sỏi và đỉnh mương.

Giải phóng các mô dư thừa và gấp nó trên lớp sỏi.
Điều này sẽ ngăn chặn các mảnh vụn xâm nhập vào hệ thống thoát nước trong khi vẫn cho phép nước đi qua

2.6 Lấp đầy con mương. Điền vào phần còn lại của mương với trái đất thô. Tại thời điểm này bạn có thể hoàn thành việc thiết kế xây dựng hệ thống tháo nước như bạn muốn: